Juridisch nieuws

Rechtspraak.nl

'Je recht halen is voor velen niet te betalen' - Tue, 17 Apr 2018

Voorzitter Raad voor de rechtspraak pleit voor verlaging griffierechten

Steeds meer mensen zien af van een gang naar de rechter omdat ze het niet kunnen betalen. Daarom moeten de kosten om een rechtszaak te voeren, de griffierechten, drastisch omlaag. Dit bepleit Frits Bakker (voorzitter van de Raad voor de rechtspraak) in zijn jaarbericht (pdf, 30,5 KB) dat volgende week maandag als onderdeel van het jaarverslag van de Rechtspraak verschijnt.

Minister Dekker (voor Rechtsbescherming) verstuurde gisteren een brief aan de Tweede Kamer (tweedekamer.nl) waarin hij aangeeft in debat te willen over de hoogte van de griffierechten.

Fors minder rechtszaken

Het aantal rechtszaken nam vorig jaar bij vrijwel alle rechtsgebieden fors af, een trend die al een paar jaar zichtbaar is. Vooral de afname van het aantal zaken met een klein financieel belang (civiele kantonzaken) baart zorgen. Bakker: 'Een klein financieel belang, in juridische termen, kan voor gezinnen met een laag inkomen of kleine ondernemingen die van opdracht naar opdracht leven, juist een pijnlijk hoge rekening zijn.’ Daarom moeten juist bij dit soort zaken de kosten omlaag. Want een belangrijke reden om niet naar de rechter te stappen is volgens Bakker financieel van aard.

Angst

Een eenvoudig voorbeeld maakt het probleem duidelijk: als iemand een conflict heeft over een onbetaalde rekening van 700 euro, kost een gang naar de rechter ruim 200 euro aan griffierechten. Bakker: ‘Hoge griffierechten zijn voor veel mensen een reden om niet te procederen, en om de – in hun ogen misschien onterechte – rekening toch maar te betalen uit angst voor mogelijke extra kosten.’ En dan vormt te hoog griffierecht een onoverkomelijke drempel, en doet afbreuk aan de rechtsbescherming van de burger.

Rechtsbescherming

Bakker ziet een neerwaartse spiraal ontstaan waarbij minder en minder mensen de rechter nog weten te vinden. 'Het vergroten van het aantal zaken is géén doel op zich, maar een noodzakelijk middel om de Nederlandse burger de rechtsbescherming te garanderen die hem toekomt. Een onbelemmerde toegang tot de rechter is hiervoor een cruciale voorwaarde. Want wat heeft de burger aan een rechtbank als hij zich niet kan veroorloven er gebruik van te maken?

• Lees het volledige jaarbericht (pdf, 30,5 KB)

Digitale procedures Rechtspraak blijven gewoon in gebruik - Tue, 17 Apr 2018

Minister Dekker (voor Rechtsbescherming) heeft afgelopen vrijdag een brief (tweedekamer.nl) naar de Tweede Kamer gestuurd waarin hij zijn zorgen uit over de digitalisering van de Rechtspraak. De Raad voor de rechtspraak heeft begrip voor deze zorgen en is in gesprek met de minister over de ontstane situatie en de gevolgen voor de toekomst.

In de brief geeft de minister aan dat hij het vooralsnog onverantwoord vindt om op de nu voorgestane wijze door te gaan met de digitalisering en er voldoende waarborgen moeten zijn dat het vanaf nu anders gaat. Dat heeft geen invloed op de digitale procedures die al zijn opgeleverd in de rechtsgebieden toezicht, straf, bestuur en civiel. Die blijven gewoon in gebruik en worden voorlopig gewoon doorontwikkeld.

Digitalisering onontkoombaar

De mededeling van de minister heeft natuurlijk wel gevolgen voor de manier waarop de digitalisering komende jaren kan worden voortgezet. Dekker constateert dat digitalisering onontkoombaar is, dat de rechterlijke macht met zijn tijd moet meegaan en niet tot in lengte van dagen alleen op papier kan blijven werken.

In zijn brief signaleert hij ook dat de Rechtspraak veel van de adviezen van een onafhankelijke onderzoekscommissie over de verdere digitalisering heeft overgenomen. Deze commissie schreef eerder in opdracht van de Raad voor de rechtspraak een kritisch rapport (pdf, 360,9 KB) over het digitaliseringsprogramma.

Maar de minister wil meer duidelijkheid over 3 vragen: of alle neuzen binnen de Rechtspraak met betrekking tot digitalisering dezelfde kant op staan, of de juiste bestuurders, managers en IT-specialisten op de juiste plaats zitten, en of de aansturing van de digitaliseringsprogramma helder genoeg is.

Overleg

In januari is pas op de plaats gemaakt met de digitalisering om goed te kunnen bekijken hoe die op een betere manier kan worden voortgezet. Dat biedt volgens de Raad voor de rechtspraak een goede gelegenheid de vragen van de minister te bespreken.

De Raad gaat er vanuit dat het overleg met Dekker zal leiden tot een aanvaardbare uitkomst. De minister heeft aangegeven dat hij de Tweede Kamer hierover voor 1 juli wil informeren. Daarna kan de Rechtspraak zoals al was gepland, in het najaar de volgende praktische stappen op het gebied van digitalisering bepalen.

Vragen en antwoorden over digitale toegankelijkheid in plaats van automatisering - Tue, 17 Apr 2018

De Rechtspraak verlegt de focus van het automatiseren van juridische procedures naar vergroting van de digitale toegankelijkheid. Hieronder antwoorden op enkele veelgestelde vragen.

Ik lees in het nieuws dat de digitalisering opnieuw moet, klopt dat? Ik procedeer al digitaal, kan ik dat blijven doen?

Berichten dat de digitalisering zou worden stopgezet, of opnieuw moet, kloppen niet. In rechtsgebieden waarin al digitaal wordt geprocedeerd en gecommuniceerd, blijft dit gewoon doorgaan. In asiel- en bewaringszaken kun je dus gewoon digitaal blijven procederen. Ook de pilot met digitaal procederen in civiele handelsvorderingen met verplichte procesvertegenwoordiging bij de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland gaat gewoon door.

Digitale uitwisseling van stukken in faillissementszaken gaat ook gewoon door.

Dat geldt ook voor de in november 2017 gestarte landelijke invoering van digitaal werken in bewindszaken. Deze loopt volledig door in 2018.

De digitalisering op het terrein van strafrecht, gaat eveneens volgens planning door.

Wordt digitaal procederen in civiele handelsvorderingen nu nog wel landelijk ingevoerd?

Dat is afhankelijk van het verdere verloop van de pilot bij de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland. Deze zomer wordt besloten of digitaal procederen in civiele handelsvorderingen ook landelijk wordt ingevoerd.

Kan ik gebruik blijven maken van het Aansluitpunt? Wordt het Aansluitpunt nog verder uitgebreid (bv voor asiel- en bewaringszaken)?

Bij digitaal procederen in civiele handelsvorderingen kun je nu gebruik maken van een systeemkoppeling, het Aansluitpunt. Ook voorziet dit Aansluitpunt in een systeemkoppeling met de IND. Dat blijft zo.

Het Aansluitpunt wordt dit jaar nog niet verder uitgebreid naar andere zaaksoorten. Er zal dus nog geen Aansluitpunt beschikbaar komen voor digitaal procederen in asiel- en bewaringszaken.

In overleg met externe gebruikers wordt onderzocht hoe we verder gaan met het Aansluitpunt, daarover zal in het najaar meer bekend zijn.

Heb ik als advocaat nu voor niks geïnvesteerd in kantoorsoftware, opleidingen etc.?

In asiel- en bewaringszaken, strafzaken, handelsvorderingen bij de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland en toezicht waar nu digitaal wordt geprocedeerd en gecommuniceerd, blijft dit gewoon doorgaan. Investeringen in opleidingen en kantoorsoftware voor deze digitale procedures, zijn dus nog steeds nuttig.

Hoe en wanneer we precies gaan digitaliseren in de andere zaaksoorten, is nu nog niet bekend. Als je hier al investeringen voor hebt gedaan, zullen die zich pas later terugbetalen. We realiseren ons dat dit heel vervelend is.

De Rechtspraak gaat voor de verdere digitalisering nu een concreet plan uitwerken. Dat zullen we doen in nauwe samenwerking met de gebruikers: rechtspraakmedewerkers, professionals en instanties die vaak gerechtelijke procedures voeren en rechtzoekenden. Dit plan is in het najaar gereed.

Welke kosten zijn er gemoeid met de digitalisering? Ik lees in het nieuws dat er 220 miljoen euro is uitgegeven, waar is dat aan besteed?

In de jaren 2013-2017 is er ongeveer € 100 miljoen geïnvesteerd in de IT voor digitaal procederen. Daarmee hebben we onder meer digitaal procederen in toezicht, asiel- en bewaringszaken en de pilot digitaal procederen in civiele handelsvorderingen gerealiseerd.

Ook is ongeveer 100 miljoen geïnvesteerd in implementatie en modernisering in de breedte. Een flink deel van dit bedrag is nodig voor reorganisatiekosten. Daarnaast zijn hiermee onder meer digitale zittingszalen gerealiseerd en opleidingen van medewerkers bekostigd.

Deze investeringen zijn gedekt binnen de reguliere begroting van de Rechtspraak, met aanvullende bijdragen vanuit het ministerie van justitie en vanuit het beschikbare eigen vermogen.

Wat gaat de verdere digitalisering nu nog kosten?

Dat is nog niet bekend. De Rechtspraak gaat de verdere digitalisering nu verder uitwerken. Dit najaar zal er een begroting voor 2019 komen. Daarbij zal de Rechtspraak voor nieuwe digitaliseringsprojecten gebruik gaan maken van het BIT (Bureau ICT Toetsing). Voor nieuwe projecten zullen er geen kosten worden gemaakt voordat er een positief BIT-advies ligt.

Rechtspraak: digitale toegankelijkheid in plaats van automatisering - Tue, 17 Apr 2018

De Rechtspraak verlegt de focus van het automatiseren van juridische procedures naar vergroting van de digitale toegankelijkheid. Dat schrijft de Raad voor de rechtspraak in een brief (pdf, 916,9 KB) aan minister Dekker voor Rechtsbescherming. De digitalisering wordt daarmee eenvoudiger en beter te beheersen. Uit extern onderzoek is gebleken dat de Rechtspraak heeft onderschat hoe ingewikkeld het is om juridische procedures te digitaliseren.

De Rechtspraak werkt sinds enkele jaren aan de modernisering en digitalisering van juridische procedures. In alle rechtsgebieden zijn digitale stappen gezet. Maar digitaal procederen bleek meer tijd en geld te kosten dan gepland. In opdracht van de Raad heeft een onafhankelijke commissie het digitaliseringsprogramma onderzocht en advies gegeven voor verbeteringen. De Raad heeft de minister vandaag geïnformeerd over het onderzoek en de maatregelen die de Rechtspraak neemt om de digitalisering op een goede manier voort te zetten.

Reset

De digitalisering van de rechtspraak wordt minder ambitieus. Het programma gaat zich richten op het digitaal uitwisselen en beschikbaar stellen van gegevens over rechtszaken voor juridische professionals en rechtzoekenden. 'We willen graag tegemoetkomen aan de grote behoefte aan snelle, moderne en toegankelijke rechtspraak,' zegt Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak. 'Ik stel vast dat de Rechtspraak zichzelf daarbij is voorbijgelopen. Het digitaliseringsprogramma wordt gereset: we moeten kleinere stappen nemen. Degelijkheid gaat voor snelheid.'

Besturing

Uit een onafhankelijk extern onderzoek (pdf, 360,9 KB) blijkt dat het digitaliseren van juridische procedures enorm complex is. Dat komt door de IT-techniek, maar ook doordat het veel tijd kost om de procedures bij de gerechten te harmoniseren en de wetgeving minder vereenvoudigd is dan gewenst. De onderzoekers concluderen verder dat de besturing van de digitalisering tekort schoot: de risico’s werden tijdig in kaart gebracht, maar besluiten over maatregelen lieten te lang op zich wachten. Het was niet duidelijk genoeg waar verantwoordelijkheden waren belegd. De kennis bij bestuurders en de organisatie is flink verbeterd, maar was niet voldoende om het complexe programma in goede banen te leiden.

Maatregelen

De Raad neemt, mede op advies van de externe onderzoekscommissie, een aantal maatregelen voor een goede vervolg van de digitalisering:

• de digitalisering die in verschillende programma’s binnen de Rechtspraak plaatsvond, is ondergebracht in één informatievoorzieningsorganisatie;
• de Informatievoorzieningsorganisatie Rechtspraak (IVO) pakt knelpunten in de IT-architectuur aan, werken in kleine realiseerbare stappen wordt het uitgangspunt;
• automatisering die niet goed past binnen het voornemen om te vereenvoudigen, zoals eKanton, wordt direct beëindigd;
• de besturing van het digitaliseringsproces wordt vereenvoudigd en rollen en bevoegdheden worden verduidelijkt;
• de kennis van de bestuurders en de organisatie wordt met opleiding, training en begeleiding op het noodzakelijke niveau gebracht.

Onafhankelijke controle

De Rechtspraak versterkt de onafhankelijke controle op de digitalisering. De Raad laat regelmatig onafhankelijke reviews uitvoeren op de voortgang van de digitalisering. De toekomstige projecten zullen daarnaast worden bekeken door het Bureau ICT-toetsing (BIT), die beoordeelt of projecten kans van slagen hebben of anders moeten worden ingericht. Het BIT houdt daarbij rekening met de onafhankelijke rol van de Rechtspraak binnen de overheid.

Vervolgstappen

De Rechtspraak zal een plan uitwerken voor de verbetering van de digitale toegankelijkheid. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met de mensen die met de IT-systemen gaan werken: Rechtspraakmedewerkers, professionals en instanties die vaak gerechtelijke procedures voeren en rechtzoekenden. De planning is in het najaar gereed.
 
'We realiseren ons dat we hiermee opnieuw een beroep doen op organisaties in de juridische keten waarvan de Rechtspraak de afgelopen tijd al veel heeft gevraagd bij de voorbereiding en invoering van het digitaal procederen,' zegt Frits Bakker. 'Zij hebben soms ook flinke investeringen gedaan. De digitalisering duurt nu langer, maar we waarderen de opgebouwde samenwerking zeer en zetten die graag voort.'

In de rechtsgebieden waarin al digitaal wordt geprocedeerd, blijft dit gewoon doorgaan. De digitalisering op het terrein van strafrecht, gaat volgens planning door. Op het terrein van toezicht is in november 2017 de landelijke invoering van digitaal werken in bewindszaken gestart. Deze loopt volledig door in 2018. Komende maanden zal er een besluit worden genomen over de landelijke invoering van digitaal procederen in handelsvorderingen.

Financiering

De keuze voor digitale toegankelijkheid heeft uiteraard financiële gevolgen. Aan de ene kant zal er de komende minder jaren geld nodig zijn voor digitalisering. Aan de andere kant worden de besparingen die komende jaren zijn te verwachten ook minder. De Raad gaat daarom met de minister van Justitie en Veiligheid in gesprek over financiële oplossingen voor de langere termijn.

Zie ook:

• brief aan de minister (pdf, 916,9 KB)
• het externe onderzoek (pdf, 360,9 KB)

Rechtspraak: Wetsvoorstel legale wietverkoop stuit op bezwaren - Wed, 04 Apr 2018

Een wetsvoorstel dat een experiment mogelijk maakt met legale teelt en verkoop van hennep, stuit op een aantal bezwaren. Dat schrijft de Raad voor de rechtspraak in een advies (pdf, 322,5 KB) aan minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. De proef is niet in overeenstemming met internationale verdragen en er ligt willekeur op de loer bij de selectie van telers en coffeeshops die mee mogen doen. Dat kan leiden tot juridische procedures, stelt de Raad.

Experiment

De regering wil 6 tot 10 gemeenten aanwijzen waarin coffeeshops 4 jaar lang hennep kunnen verkopen zonder dat dat strafbaar is. Ook worden telers aangewezen, die uitsluitend voor dit experiment hennep telen. Als deelnemers zich niet aan de voorwaarden van het experiment houden, is de Opiumwet - die de teelt en verkoop strafbaar stelt - weer gewoon van toepassing.
Een adviescommissie buigt zich over de vraag hoe de selectie van gemeenten, het toezicht en de handhaving precies worden geregeld. Dat wordt vastgelegd in een algemene maatregel van bestuur. De inhoud daarvan is nog niet bekend. Een evaluatiecommissie volgt het experiment en brengt verslag uit.

Internationale verdragen

Dit experiment staat op gespannen voet met internationale regels. Dat vindt de regering verantwoord omdat het gaat om een duidelijk afgebakende, wetenschappelijk geëvalueerde proef, die niet leidt tot een onomkeerbare situatie. De Raad vindt deze argumenten niet overtuigend. Uit dit wetsvoorstel kunnen bestuursrechtelijke besluiten voortvloeien waartegen derden bezwaar kunnen maken. De kans is groot dat zij zich zullen beroepen op internationale verdragen waarmee dit wetsvoorstel in strijd is. Dat kan tot rechtszaken leiden.

Willekeur en werklast

Voor dit experiment wordt ook het strafrecht tijdelijk en voor een beperkte groep buiten werking gesteld. Dat is uitzonderlijk. De kans bestaat dat telers die niet meedoen aan het experiment een beroep zullen doen op het gelijkheidsbeginsel en het verbod op willekeur, als zij wél voor de strafrechter moeten komen. Daar staat niets over in de toelichting op het wetsvoorstel. Dat laatste geldt ook voor bestuursrechtelijke gevolgen van deze proef. De betrokken ministers (van Justitie en Veiligheid en van Medische Zorg) kunnen een aanvraag tot deelname afwijzen en ook toestemming tot deelname  intrekken. Dat zijn bestuursrechtelijke besluiten waartegen mensen in beroep kunnen gaan. Tegen het huidige gedoogbeleid staat geen beroep open. De verwachting is dan ook dat het aantal bestuursrechtszaken zal toenemen.

Veel vragen

Al met al is er nog veel onduidelijk over dit experiment. De Raad (die een adviestaak heeft voor wetsvoorstellen die effect kunnen hebben op de rechtspraak) vraagt de minister daarom ook de algemene maatregel van bestuur, waarin de plannen nader word uitgewerkt, voor advies aan te bieden.

Meerderheid Tweede Kamer tegen onafhankelijke Rechtspraakbegroting - Tue, 03 Apr 2018

'Een gemiste kans om derde staatsmacht te versterken'

Een meerderheid van de Tweede Kamerleden is tegen een initiatiefwetsvoorstel dat een onafhankelijke begroting voor de Rechtspraak beoogt. Dat bleek vandaag na een stemming in de Tweede Kamer over het voorstel. Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, spreekt over een gemiste kans om de derde staatsmacht in zijn onafhankelijkheid te versterken.

Het wetsvoorstel van SP-Kamerlid Van Nispen had als doel de Rechtspraak een onafhankelijke – zogenoemde niet-departementale – begroting te geven. Bakker: ‘Nu is de begroting als apart hoofdstuk onderdeel van de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Hierdoor kan de financiering van rechtspraak afhankelijk worden van beleidskeuzes van de minister. Weliswaar heeft de Rechtspraak een apart wettelijk bekostigingssysteem, maar toch is in het recente verleden gebleken dat de minister dit systeem niet altijd kan volgen vanwege tekorten op de rest van zijn begroting.’

De Rechtspraak heeft de afgelopen jaren voortdurend benadrukt dat het huidige begrotingssysteem niet past bij een onafhankelijke derde staatsmacht. Vorige week nog uitten 9 rechters in opiniestuk in de Volkskrant (volkskrant.nl) hun zorgen over de manier waarop de Rechtspraak wordt gefinancierd.

Gemiste kans

Bakker vindt het vreemd dat de Rechtspraak niet op dezelfde manier wordt behandeld als andere instituten die onmisbaar zijn in een democratische rechtsstaat, zoals de Eerste en Tweede Kamer, de Raad van State en de Nationale ombudsman. ‘Een aparte begroting past veel beter bij de positie die de Rechtspraak heeft als onafhankelijke staatsmacht. Het kan niet zo zijn dat als de minister krap bij kas zit, de financiering van rechtspraak in de knel komt. Dit wetsvoorstel was een kans om de rechtstatelijke waarborgen in ons land verder te verbeteren. Het is jammer dat een Kamermeerderheid die visie niet deelt.’

——————————————————

Recht.nl

Contractuele uitsluiting van dwaling bij aandelentransactie - Thu, 19 Apr 2018
Het Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch boog zich over de vraag of het beroep van een verkoper van aandelen op een contractuele uitsluiting van dwaling naar maatstaven van redelijkheid onaanvaardbaar kan zijn. Van belang hierbij is de mate en de omvang van een eventuele onjuiste voorstelling van zaken.

Aanpassingen hof in schadebegroting onbegrijpelijk - Thu, 19 Apr 2018
In deze zaak heeft een inlener schadevergoeding van een uitzendbureau gevorderd vanwege het toerekenbaar tekortschieten in de nakoming van een overeenkomst van opdracht. De Hoge Raad acht diverse motiveringsklachten tegen de aanpassingen die het hof op grond van art. 6:97 BW heeft gedaan in de door ...

Bevoegdheid opleggen informatiebeschikking ingeperkt - Thu, 19 Apr 2018
Beschikt iemand niet over bepaalde gegevens en kan hij ook niet over deze gegevens beschikken? Dan kan de Belastingdienst die persoon niet verplichten tot het verstrekken van die gegevens door het opleggen van een informatiebeschikking.

Beperkte bewijskracht fotoÂ’s, desondanks ontslag voor slapende piloot - Thu, 19 Apr 2018
Het zal niemand verbazen dat het een piloot niet is toegestaan om tijdens een vlucht de cockpit te verlaten. Niet verwonderlijk dus dat de werkgever in deze zaak tot ontslag op staande voet overging, toen hij hoorde dat een piloot tijdens een vlucht had liggen slapen in de passagierscabine. In...

Verlaten van parkeergarage zonder te betalen leidt tot battle of forms - Thu, 19 Apr 2018
Een bestuurder van een auto besloot een parkeergarage te verlaten zonder te betalen, door vlak achter een voorganger aan te rijden zodat zij de slagboom kon passeren. Het gaat in deze zaak om de vraag of de bestuurder gehouden is om een schadevergoeding te betalen die is gebaseerd op de door de...

Opzegging zorgovereenkomst niet eenvoudig - Thu, 19 Apr 2018
Een zorgovereenkomst mag door een zorgaanbieder slechts worden opgezegd als sprake is van ‘gewichtige redenen’. Hiervan is niet gauw sprake.

——————————————————

Jurofoon.nl

——————————————————